Gebeurtenissen na balansdatum
Coronavirus
Het COVID-19 (Corona) virus heeft geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019. Wel heeft het COVID-19 virus gevolgen voor de financiën van 2020 vanwege de maatschappelijke impact. Dit is een gebeurtenis na het opstellen van de jaarstukken maar wel iets zegt over de situatie voordat de jaarstukken worden vastgesteld. Gezien de grote impact van het Coronavirus waarvan de financiële effecten onzeker (maar materieel) kunnen zijn, moet deze gebeurtenis (risico) opgenomen worden in de jaarstukken 2019. De maatregelen die de gemeente neemt zijn te vinden op de gemeentelijke website1.
Gevolgen bedrijfsvoering
Vooralsnog hebben alle teams een goede modus gevonden om invulling te geven aan hun werkzaamheden. Het overgrote deel van de medewerkers werkt thuis. De medewerkers in dienstverlenende functies (Burgerzaken, KCC en Sociale Zaken), in de buitendienst, bij facilitaire zaken en bij handhaving zijn nog wel op de werkvloer aanwezig. De thuiswerkvoorziening is goed en biedt de mogelijkheid om digitaal te vergaderen.
Om tijdens de bedrijfsvoering tijdens deze crisis op gang te houden is de organisatie (tijdelijk) als volgt vorm gegeven:
in onze Veiligheidsregio (Amsterdam-Amstelland) is een zogeheten ‘GRIP 4’ van kracht. In die situatie coördineert de voorzitter van de Veiligheidsregio (de burgemeester van Amsterdam) de crisisbestrijding. Onze burgemeester is hier goed op aangehaakt. Twee keer per week vergadert het regionaal beleidsteam met alle burgemeesters van de Veiligheidsregio over het te voeren beleid en de te nemen maatregelen.
Elke ochtend om 8.30 uur hebben we in Diemen ons eigen crisisoverleg. De waarnemend Gemeentesecretaris, de Manager Publiekszaken, de Strategisch Communicatieadviseur en de Beleidsmedewerker Openbare orde maken hier deel van uit. In het crisisoverleg bespreken we alles wat in relatie staat tot de crisis, zowel voor onze interne organisatie als voor de gemeente zelf. Onderwerpen die bijvoorbeeld aan de orde komen zijn: het continueren van de bezetting van de dienstverleningsteams, het uitvoeren en handhaven van de maatregelen die door het kabinet zijn uitgevaardigd, ondersteuning van kwetsbare Diemenaren, maatregelen om het bedrijfsleven te ondersteunen en de informatievoorziening.
Vanuit het crisisoverleg is er een directe lijn met het MT omdat veel zaken vervolgens door de staande organisatie opgepakt en uitgevoerd moeten worden.
Er is inmiddels ook een project gestart om in afstemming met de regio de ‘herstelfase’ van de Coronacrisis te coördineren. Het gaat hierbij in eerste instantie om de volgende drie invalshoeken: Economisch/Financieel; Sociaal en Fysiek. De afdelingsmanager Ruimtelijke Ontwikkeling is hier de projectleider van.
In het verlengde van ‘de herstelfase’ is een groep medewerkers, onder aanvoering van de teamleider Beleid Samenleving, op dit moment bezig om te inventariseren op welke wijze creatieve ideeën en initiatieven van bewoners, instellingen en bedrijven op gang gebracht en/of ondersteund kunnen worden.
Het college van B&W vergadert nu twee keer per week (dinsdag en donderdag) om snel en in samenhang op zaken in te kunnen spelen.
De raad vergadert, weliswaar in aangepaste vorm, voorlopig gewoon door.
Financiële gevolgen
Dat de Coronacrisis extra kosten met zich meebrengt is evident. Los van de reguliere planning- en controldocumenten stellen we in 2020 een raadsnotitie op over de (langdurige) effecten van het Coronavirus.
Het is op dit moment lastig aan te geven welke omvang deze kosten hebben. Het Rijk heeft toegezegd de kosten die gemeenten maken te vergoeden. Zo ontvangt de gemeente een doeluitkering voor de zogenoemde ‘Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers’, afgekort Tozo. Inmiddels hebben meer dan 600 ondernemers / ZZP’ers zich gemeld om in aanmerking te komen voor deze regeling. De (specialistische) hulp vanuit de Wmo en de jeugdzorg moet ook doorgaan, ondanks dat niet in alle gevallen de prestaties worden geleverd. Ook hiervoor heeft het Rijk toegezegd de kosten te vergoeden.
De gemeente heeft zelf ook maatregelen geïnitieerd. Zo worden er tot 1 juni geen nieuwe belastingaanslagen opgelegd en wordt er terughoudend opgetreden bij de invordering. Dit zal er waarschijnlijk toe leiden dat er einde dit jaar een groter beroep op de voorziening oninbare debiteuren.
Uiteindelijk brengt de Coronacrisis voor de gemeente directe kosten en indirecte kosten met zich mee. De directe kosten hebben betrekken op de maatregelen die we nu nemen om burgers en ondernemers door de crisis heen te helpen. Deze kosten zijn voornamelijk incidenteel. We brengen deze kosten apart in beeld en verrekenen daar de vergoedingen vanuit het Rijk of andere instanties mee. Het restant zal ten laste van het rekeningsaldo / de algemene reserve worden gebracht.
Als indirecte kosten zijner de gevolgen van het thuiswerken en de capaciteit die de uitvoering van de maatregelen met zich meebrengen. Beiden zijn er oorzaak van dat we niet alle voorgenomen ambities kunnen realiseren. De kans bestaat dat er nieuwe ambities volgen als gevolg van de Coronacrisis. Het is nog te prematuur om hier een betrouwbaar beeld van te scheppen. Wanneer inzichtelijk voor zover mogelijk nemen we dergelijke kosten mee in de tussentijdse rapportages en in de begroting 2021.
Doelstelling is de notitie met de gevolgen van de Coronacrisis na de zomervakantie voor besluitvorming voor te leggen aan het college van B&W en de raad.
Hoewel we moeten afwachten wat de totale impact van deze crisis is op het vermogen en resultaat van de gemeente Diemen, bieden de maatregelen en de beschikbare reserves van Diemen op dit moment voldoende dekking.